Ünsüzler | Çift-dudaksıl | Diş-yuvasıl | Damaksıl | Ünlüler | Ön | Arka | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Genizsil | m | n | Kapalı | i | u | ||
Patlamalı | p | t | k | Yarı kapalı | e | o | |
Sürtünmeli | s | Açık | a | ||||
Sürtünmesiz | w | l | j |
|
[vurgu]
renk
çok
yukarı, kutsal
sürüngen, amfibi
grup
sayı, rakam
vücut
hayır, yok, hiçbir
duymak, kulak
garip
yuvarlak, daire
avlamak, aramak
[bağlam]
yol, patika
yeni, yine
her, hepsi
uyku, uyumak
tümsek, burun
sen, siz
düşük
mavi, yeşil
şu, bu
düzlem, duvar
farklı, değişik
baş, kural
isim, kelime
resim, yazmak
ya da
kıyafet, kılıf
bacak, ayak
bilmek
kalmak
soğuk
[istek/emir]
hayvan
[dolaysız nesne]
[yüklem]
aşk, sevgi, sevmek
büyük, önemli
[ve]
küçük
o, onlar
güneş, ışık
market, takas
çizgi
başlamak, açmak
yüzey, masa
şey, nesne
sayfa, kitap
kırık
tatlı, şirin
kötü
kırmızı
yapmak, çalışmak
-dan, çünkü
alet
-de/-da, doğru
çubuk
ama; sadece
içinde
kol, el
ekmek, tahıl
gitmek; -a
iğrenç, çöp
görmek, göz
vermek
su, sıvı
kişi
delik
[gruplandırıcı]
zaman
sarı
yer, kara
kalp, hissetmek
konuşmak, dil
sahip olmak
ebeveyn
siyah, karanlık
ev, oda
balık
para
son, bitirmek, bitiş
iki
ses
dişi
böcek
sevişmek, seks
gelmek
ben, biz
yön, taraf, yakın
ağız
bitki
erkek
kutu, kap
kavga, dövüş
yapabilmek
yemek
güzel, basit
beyaz
kullanmak
ölü, öldürmek
(toki pona kitabı)
bir
meyve
arka
aynı, benzer
kuş
sert, taş
[hayvan sesi]
sıcak, ateş
güç, enerji
macun, toz
ay, yıldız
katman, deri
uzak
hava, ruh, esans
öğretici
[ne]
istemek, ihtiyaç
* kelimelerin listedekilerden daha fazla anlamı olabilir.
Toki Pona, zaman, cinsiyet ve sayıyı belirtmez.
li, yeni yüklem(ler)i tanıtır. (eğer mi yada sina'dan sonra geliyor ise kullanılmaz):
ona li pona = O iyi.
mi tawa. = Gidiyorum.
soweli li moku li lape. = Hayvanlar yer ve uyur.
e dolaysız nesneleri belirler.
mi moku e telo. = Su içiyorum.
ona li lukin e mi e sina. = Bana ve sana bakıyorlar.
en yeni özneleri gösterir:
mi en sina li toki. = Ben ve sen konuşuyoruz.
soweli en kala en waso li pona. = Hayvanlar, balıklar, ve kuşlar iyi.
taso "Ama, ..." anlamına gelmek için cümlenin başına konulur.
mi wile e moku. taso sina jo e ona. = Yemeği istiyorum ama sende.
mi lon tomo. = Odadayım/Evdeyim.
mi toki kepeken ilo. = Aleti kullanırken konuşurum.
ona li pana e moku tawa soweli. = Hayvana yemek verdi.
sina sama mama sina. = Ebeveynlerin gibisin.
mi pilin pona tan ni. = Onun sayesinde iyi hissediyorum.
ni: önermeleri birbirine bağlamak yerine kullanılabilir:
mi wile e ni: sina pana e sona tawa mi. = Bana öğretmeni istiyorum. (Şunu istiyorum: bana öğret)
ona li kute tan ni: sina toki. = Dinliyorlar, çünkü konuşuyorsun. (Şunun yüzünden dinliyorlar: konuşuyorsun.)
soweli lili = küçük hayvan
ona li sitelen pona. = O iyi yazar.
ma tomo = ev yeri (şehir)
tomo jan = birinin evi
nimi mi = benim adım
[tomo telo] nasa = delice [su odası] (deli tuvalet)
tomo pi [telo nasa] = [delice su] (alkol) odası (bar)
mi ken toki. = Konuşabilirim.
mi wile lape. = Uyumak istiyorum/Uyumam gerek.
ona li awen tawa. = İlerliyor.
mi kama sona toki pona. = İyi/basit konuşmayı öğreniyorum. (toki pona konuşmayı öğreniyorum.)
ona li lukin kama jo e ona. = Onu almaya çalışıyor.
ona li suli ala. = Büyük/önemli değil.
mi sona ala. = Anlayamadım./Bilmiyorum.
ni li seme? = Bu ne?
toki! sina pilin seme? = Merhaba! Nasıl hissediyorsun? (Nasılsın?)
jan seme li lon? = Kim burada?
sina tan ma seme? = Nerelisin?
sina kama sona kepeken nasin seme? = Nasıl öğrendin? (...hangi metodla?)
sina sona ala sona e toki pona? = Toki Pona biliyor musun?
sina sona e toki Inli anu seme? = İngilizce biliyor musun?
Evet demek için fiili tekrar edin yada hayır demek için ala deyin.
sona = evet (Biliyorum); ala = hayır
Seslenme:
jan Sonja o, sina pona. = Sonja, sen iyisin.
Emirler:
o kama sona e toki pona. = Toki Pona öğren.
mi o tawa. = Hadi gidelim.
jan ale o kute! = Herkes dinlesin!
Dilekler:
sijelo sina o kama pona. = Umarım vücudun daha iyi olur.
ale o pona. = Umarım her şey güzel olur.
Zaman yada konum:
tenpo suno ni la mi pali. = Bugün, çalışıyorum.
tomo mi la mi lape. = Odamda, uyuyorum.
Eğer önermeleri:
sina pali la sina kama jo e mani. = Çalışırsan, para alırsın.
telo li kama tan sewi la mi tawa ala. = Eğer su yukarıdan geliyorsa (yağıyorsa), gelmeyeceğim.